LLaMA (viết tắt của Large Language Model Meta AI) là một họ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) mã nguồn mở được phát triển bởi Meta AI (trước đây là Facebook AI). Ra mắt lần đầu vào năm 2023, LLaMA nhanh chóng trở thành một trong những LLM được sử dụng rộng rãi nhất trong cộng đồng nghiên cứu và phát triển AI, nhờ vào chính sách mã nguồn mở và cho phép sử dụng thương mại.
Các Đặc Điểm Chính của LLaMA
- Mã Nguồn Mở và Phổ Biến: Khác với các mô hình độc quyền (proprietary) như GPT của OpenAI hay Gemini của Google, LLaMA được Meta phát hành với giấy phép cho phép sử dụng miễn phí cho cả mục đích nghiên cứu và thương mại (với một số hạn chế nhất định cho các công ty lớn). Điều này đã thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo trong cộng đồng AI.
- Kiến Trúc Transformer: LLaMA được xây dựng trên kiến trúc Transformer, nền tảng của hầu hết các LLM hiện đại. Tuy nhiên, Meta đã thực hiện một số cải tiến để tối ưu hóa hiệu suất, như sử dụng hàm kích hoạt SwiGLU và Rotary Positional Embeddings (RoPE).
- Hiệu Suất Vượt Trội: Mặc dù có kích thước nhỏ gọn hơn so với các đối thủ (đặc biệt là các phiên bản đầu tiên), LLaMA đã chứng minh hiệu suất cạnh tranh trên nhiều tiêu chuẩn đánh giá khác nhau như suy luận, lập trình và trả lời câu hỏi. Các phiên bản sau này, như LLaMA 3 và 4, đã tiếp tục nâng cao hiệu suất và thậm chí cạnh tranh với các mô hình “đóng” hàng đầu.
- Đa Dạng Về Kích Thước: LLaMA có nhiều phiên bản với các kích thước khác nhau, từ các mô hình nhỏ vài tỷ tham số (ví dụ: 8B) cho đến các mô hình khổng lồ hàng trăm tỷ tham số (ví dụ: 405B). Điều này cho phép các nhà phát triển lựa chọn mô hình phù hợp với nhu cầu và tài nguyên của họ, từ việc chạy trên các thiết bị cá nhân (on-device) đến các ứng dụng trên đám mây quy mô lớn.
- Đa Ngôn Ngữ và Đa Phương Thức: Các phiên bản mới nhất của LLaMA (như LLaMA 4) đã được cải tiến để hỗ trợ đa ngôn ngữ (bao gồm tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Pháp,…) và đa phương thức (multimodal), cho phép mô hình xử lý cả văn bản và hình ảnh.
Tầm Quan Trọng của LLaMA
Việc Meta phát hành LLaMA đã có tác động lớn đến ngành công nghiệp AI vì:
- Dân chủ hóa AI: LLaMA đã mở ra cơ hội cho các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp nhỏ tiếp cận các mô hình ngôn ngữ mạnh mẽ mà không cần phải chi trả chi phí lớn cho các API độc quyền.
- Thúc đẩy Đổi mới: Cộng đồng đã tinh chỉnh (fine-tune) LLaMA cho vô số ứng dụng và mục đích khác nhau, từ đó tạo ra một hệ sinh thái mạnh mẽ gồm các mô hình phái sinh và công cụ hỗ trợ.
Tóm lại, LLaMA là một cột mốc quan trọng trong sự phát triển của AI mã nguồn mở, thể hiện cam kết của Meta trong việc thúc đẩy sự hợp tác và đổi mới trong cộng đồng.
« Back to Glossary Index